„Fundusze europejskie dla nowoczesnego transportu” oraz podsumowanie i plany na przyszłość związane z rozdysponowywaniem środków unijnych były tematami „Śniadania prasowego” zorganizowanego przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT). Spotkanie, które miało miejsce 27 stycznia, po raz pierwszy odbyło się w postaci wideokonferencji.

Podczas środowej wideokonferencji przedstawiono podsumowanie rocznej pracy CUPT w zakresie użytkowania środków unijnych oraz ich wpływu na efektywność i skuteczność realizacji wspieranych przez Centrum projektów transportowych.

Pełniąca obowiązki dyrektora CUPT Joanna Lech poinformowała, że na ten moment Centrum Unijnych Projektów Transportowych zawarło 313 umów dot. dofinansowania projektów realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Oznacza to, iż zakontraktowano 91% środków dostępnych w ramach programu.

„Najlepiej w tym momencie wyglądają umowy o dofinansowanie w sektorze kolejowym, dlatego że już ponad 90% środków mamy w podpisanych umowach. Liczba umów w sektorze kolejowym to 73” – poinformowała Joanna Lech.

W sektorze drogowym oraz na projekty lotnicze podpisanych zostało 118 umów, co przekłada się na zagospodarowanie 88,6% środków dostępnych w ramach POIiŚ. 100% (64 umowy) dostępnych funduszy rozdysponowano w ramach projektów morskich, śródlądowych i intermodalnych. 58 umów (obejmujących 96,5% dostępnych środków) CUPT zawarło z podmiotami wykonującymi inwestycje miejskie.

Przedstawicielka Centrum poinformowała, że w chwili obecnej posiada ono umowy opiewające na około 78 mld z ogólnej puli 86 mld zł, jakie są do wykorzystania w ramach POIiŚ. CUPT zatwierdził już faktury na łączną kwotę 49,1 mld zł, a do zagospodarowania pozostało jeszcze niespełna 8 mld zł.

Wsparcie inwestycji ze środków programu „Polska Wschodnia” objęło 7 umów. Rozdysponowano 1,3 mld zł z możliwych 1,7 mld zł.

Podczas wideokonferencji zorganizowanej przez CUPT Joanna Lech przekazała, że największym beneficjentem środków unijnych w ramach Instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) jest kolej. Obecnie projekty zgłoszone przez ten sektor stanowią zdecydowaną większość wśród zawartych umów. Łącznie fundusze, jakie przekierowane zostaną do beneficjentów, którzy postanowili skorzystać z dofinansowania, wynoszą 4,2 mld euro.

Spośród 31 umów dotyczących dofinansowania 24 zawarto w ramach projektów kolejowych. Zdaniem J. Lach sytuacja ta odzwierciedla duże znaczenie CEF dla tego sektora. CUPT planuje też wsparcie dalszych inwestycji, co pozwoli na wykorzystanie 94% z ogólnej puli, jaka przekazana została do programu przez Komisję Europejską.

„Te wartości wskazują na to, że wydatkowanie środków nie jest zagrożone. Nie musimy się martwić o to, że jakakolwiek złotówka z dostępnych środków w ramach programu przepadnie” – powiedziała Lech.

„W 2021 roku planujemy zawrzeć trzy umowy w ramach projektów kolejowych – w tym dwie umowy z PKP PLK i jedna umowa z Urzędem Transportu Kolejowego. Prace kolejowe na linii 38, poprawa stanu technicznego obiektów inżynieryjnych, i poprawa bezpieczeństwa kolejowego poprzez budowę systemu egzaminowania i monitorowania maszynistów – to jest bardzo ważny projekt dla Urzędu Transportu Kolejowego” – stwierdziła p.o. dyrektor CUPT.

Zdaniem Joanny Lach rozkład wydatków w ramach POIiŚ jest zgodny z oczekiwaniami CUPT. Wzrost zatwierdzanych środków jest stabilny, co w perspektywie pozwoli na poświadczenie wydatków i stuprocentowe zakontraktowanie funduszy.

Największymi beneficjenci CUPT są Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oraz PKP PLK. Oba podmioty do końca 2021 roku w całości wykorzystają dostępne środki.

„Kwota przeznaczona dla PKP PLK w ramach POIiŚ jest sporo mniejsza, jeśli chodzi o POIiŚ, natomiast proszę zwrócić też uwagę na wartość jaką PKP PLK ma w ramach CEF-u, dlatego że to jest największy beneficjent w naszym kraju jeśli chodzi o CEF” – wskazała Joanna Lech.

Centrum Unijnych Projektów Transportowych zaznacza, że pandemia nie wpłynęła na realizację projektów dofinansowywanych z funduszy unijnych. Swoje wnioski instytucja opiera na ankietach, jakie przeprowadzono wśród beneficjentów. Według pozyskanych informacji, jedynymi projektami, na które sytuacja epidemiologiczna w kraju miała wpływ, były inwestycje zakupowe. W tych przypadkach komplikacje wynikały z dłuższego oczekiwania na dostawę komponentów z zagranicy. Opóźnienia, jakie miały miejsce w pozostałych projektach były następstwem wcześniej występujących problemów i nie należy wiązać ich z COVID-19.

„Ostatnia ankieta to ankieta z września i to, co udało nam się stwierdzić na podstawie przeprowadzonej ankiety to taki wniosek, że pandemia miała wpływ – zgodnie z opiniami beneficjentów – na około 20% projektów. Warto też wskazać to, co my zaobserwowaliśmy w Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Nie odnotowaliśmy wpływu pandemii COVID na poświadczanie na wpływające do nas faktury. Liczba wniosków o płatność oraz faktury, które wpłynęły w ramach tych wniosków, nie wskazują na wpływ pandemii na realizacje inwestycji infrastrukturalnych w sektorze transportu, ale oczywiście mówimy o tych, którymi zajmuje się CUPT” – zaznaczyła Joanna Lech.

hp