Urząd Transportu Kolejowego opublikował analizę struktury grup towarowych przewożonych pociągami w ostatnich dziesięciu latach. Badanie pozwoli na określenie przewidywanego kierunku rozwoju rynku. Wynika z niego, że w transporcie kolejowym maleją udziały towarów masowych – takich jak węgiel, a z każdym rokiem zyskują przewozy intermodalne.

Druga dekada XXI wieku charakteryzowała się wzrostem zainteresowania przewozami z wykorzystaniem intermodalnych jednostek ładunkowych. Transport zmierza w kierunku konteneryzacji, a kolej świetnie radzi sobie z przewozem takich ładunków na dłuższych dystansach.

Na rozwój intermodalu wpływają m.in. zmiany zachowań konsumenckich – rozwój zakupów internetowych oraz związane z tym zwiększenie zapotrzebowania na szybki transport z wykorzystaniem kontenerów. Produkty dotychczas przewożone innymi środkami transportu z powodzeniem mogą być transportowane z wykorzystaniem jednej, zestandaryzowanej pod kątem wymiarów i parametrów technicznych, jednostki pasującej do różnych rodzajów przyczep czy wagonów. Przewozy intermodalne to nie tylko ułatwienie w procesie logistycznym. Mogą mieć również wymierny wpływ na ograniczenie szkodliwości transportu dla środowiska naturalnego, na co duży nacisk kładzie UE i jej dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Obecnie dostrzegalny jest spadek zainteresowania przewozem ładunków masowych, takich jak: węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa i gaz, który był naturalnym obszarem działalności przewoźników kolejowych. Wynika to m.in. z przyjętych przez UE założeń polityki środowiskowej. Kraje unijne podejmują już działania prowadzące do wyeliminowania użycia węgla na rzecz innych źródeł energii. W kolejnych dekadach należy spodziewać się wyraźnych oraz regularnych spadków udziału tego surowca w przewozach ładunków masowych.

Analiza dotycząca przewozów według grup towarowych obejmuje lata 2011-2020. Są to pierwsze wstępne dane za cały 2020 r. uwzględniające podział na grupy towarów i mogą nieznacznie różnić się od ostatecznych wyników, które zostaną opublikowane na nowym [portalu statystycznym] Urzędu Transportu Kolejowego oraz w Sprawozdaniu z funkcjonowania rynku.

Spadek przewozów towarowych w 2020 roku

Przewoźnicy kolejowi w ubiegłym roku przewieźli około 223,2 mln ton ładunków, co oznacza spadek przetransportowanej masy o 5,6% względem 2019 r. oraz o 10,5% mniej niż w 2011 roku. Zrealizowana praca przewozowa w 2020 r. wyniosła 52,2 mld ton-km, czyli o 6,6% mniej od tej jaką wykonano w roku 2019 oraz o 3% mniej względem 2010 roku.

Początek dekady 2011-2020 to okres wielu inwestycji, które oznaczały istotny wzrost przewozów m.in. grupy kruszyw, stąd też bazowy rok 2011 był drugim pod względem najwyższych wartości masy przewiezionych ładunków w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Najwyższe parametry, zarówno masy jak i pracy przewozowej, osiągnięto w 2018 roku.

Wyniki przewozowe dla wybranych grup ładunków

Kluczowymi ładunkami w kolejowych przewozach towarowych wciąż pozostają węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa oraz gaz ziemny, choć ich udział procentowy w ogólnej strukturze przewozów towarowych koleją spadł z 40,4% w 2011 r. do 37,0% w 2020 r. w masie ładunków oraz z 30,7% w 2011 r. do 24,2% w 2020 r. w pracy przewozowej.

Drugą podstawową grupą ładunków pozostają rudy metali oraz produkty górnictwa – 25,9% w masie ładunków oraz 26,2% w pracy przewozowej w 2020 r. Także tutaj na przestrzeni dekady udział w przewożonej masie towarów zmalał o niemal 4 punkty procentowe.

Pełną analizę przeprowadzoną przez Urząd Transportu Kolejowego, wraz ze szczegółowymi danymi przedstawionymi na wykresach, można znaleźć na [stronie internetowej] UTK.

Źródło tekstu: Urząd Transportu Kolejowego/Serwis Kolejowy