Sejm uchwalił w piątek 23 lipca nowelizację ustawy o transporcie kolejowym. Nowe prawo zakłada wprowadzenie państwowych egzaminów na maszynistę, a także utworzenie Krajowego Rejestru Maszynistów i Prowadzących Pojazdy Kolejowe. Przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2023 roku.

Nowelę poparło 433 posłów, 5 głosowało przeciw, a 8 wstrzymało się od głosu.

W myśl ustawy ma zostać utworzony jednolity państwowy egzamin na licencję maszynisty i świadectwo maszynisty (obejmujący także jazdę na symulatorze), przeprowadzany przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Przygotowaniem do egzaminu nadal będą zajmować się ośrodki szkolenia maszynistów i kandydatów na maszynistów.

Uregulowano też sprawę opłaty egzaminacyjnej. Nie będzie ona mogła wynosić więcej niż 50% minimalnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysków w I kwartale poprzedniego roku.

Nowela przewiduje także stworzenie i poprowadzenie przez prezesa UTK Krajowego Rejestru Maszynistów i Prowadzących Pojazdy Kolejowe. Mają w nim być prowadzone dwie ewidencje. Pierwsza będzie dotyczyła kwalifikacji maszynistów, druga – monitorowania czasu pracy maszynistów i prowadzących pojazdy kolejowe.

Rozwiązania, które wprowadza nowela, wpisują się w projekt „Poprawy bezpieczeństwa kolejowego poprzez budowę Systemu Egzaminowania i Monitorowania Maszynistów”, realizowany przez Prezesa UTK w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020.

mw

Ustawa z dnia 30 marca 2021r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym ma na celu dostosowanie polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej w zakresie interoperacyjności systemu kolei oraz bezpieczeństwa. 8 kwietnia jej nowelizację podpisał prezydent Andrzej Duda. Zmianie ulegną m.in. procedura homologacji pojazdów czy kompetencje Prezesa UTK.

Informację o podpisaniu przez Andrzeja Dudę ustawy opublikowano na oficjalnej stornie Prezydenta RP, 8 kwietnia bieżącego roku. Projekt nowelizacji dotychczas obowiązujących przepisów, złożony przez ministra infrastruktury, Rada Ministrów przyjęła na początku lutego 2021 r. Nowe rozwiązania, z pewnymi wyjątkami, mają wejść w życie po trzech miesiącach od dnia ogłoszenia aktu prawnego.

Zmiana przepisów ma wprowadzić do polskiego prawa rozwiązania ujęte w tzw. części technicznej IV pakietu kolejowego. Dokładniej chodzi o wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/798 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa kolei.

„Podstawowe zmiany wprowadzone w ustawie dotyczą dokumentów z zakresu bezpieczeństwa, wydawanych przewoźnikom kolejowym umożliwiających im dostęp do infrastruktury kolejowej po spełnieniu określonych warunków. W miejsce dotychczasowych certyfikatów bezpieczeństwa w dwóch częściach – A i B – wydawanych przez tzw. krajowe organy ds. bezpieczeństwa, wprowadzany jest jednolity certyfikat bezpieczeństwa wydawany przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej lub krajowe organy ds. bezpieczeństwa” – czytamy w informacji zamieszczonej na oficjalnej stronie Prezydenta RP.

Według nowych przepisów, podmiot prowadzący działalność w jednym kraju, będzie mógł złożyć wniosek o wydanie certyfikatu bezpieczeństwa do właściwego organu krajowego lub Agencji Kolejowej Unii Europejskiej (EUAR). Jeśli przewoźnik operuje na terenie dwóch lub więcej państw, wtedy instytucją właściwą do wystawienia certyfikatu będzie EUAR.

Ustawa wprowadzi szereg zmian w zadaniach i zakresie obowiązków Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Poza wyżej wymienionym określeniem kompetencji dotyczących wydawania certyfikatów bezpieczeństwa, poszerzony zostanie obszar zadań urzędu odnośnie spójności systemu kolejowego. Od dnia wejścia w życie nowelizacji będzie on zgodny z postanowieniami dyrektywy 2016/798. Tym samym Prezesowi UTK powierzona zostanie kontrola nad podmiotami funkcjonującymi w obrębie sektora kolejowego, których działalność wpływa na bezpieczeństwo eksploatacji kolei oraz ruchu kolejowego. Urząd sprawował będzie także nadzór nad rozwiązaniami technicznymi rzutującymi na powyższe kwestie.

W swojej wypowiedzi dla Serwisu Kolejowego rzecznik prasowy UTK Tomasz Frankowski wskazał:

„Najważniejsze zmiany, jakie wprowadza Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym to:

- wprowadzenie jednolitego certyfikatu bezpieczeństwa (dokument potwierdzający ustanowienie przez przewoźnika kolejowego systemu zarządzania bezpieczeństwem i możliwość bezpiecznego prowadzenia działalności) w miejsce dotychczasowych dwóch certyfikatów bezpieczeństwa w dwóch częściach – A i B;

- wprowadzenie punktu kompleksowej obsługi (One Stop Shop – tzw. OSS): system informatyczny stworzony przez Agencję Kolejową UE dla obsługi wniosków o wydanie jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa oraz zezwoleń na wprowadzenie pojazdu kolejowego do obrotu;

- wprowadzenie obowiązku współpracy Prezesa UTK z innymi krajowymi organami ds. bezpieczeństwa w obszarze nadzoru, bezpieczeństwa i interoperacyjności systemu kolei oraz z Agencją Kolejową Unii Europejskiej i możliwość zawierania porozumień w tym zakresie”

Do nowej ustawy wprowadzono także zgodne z dyrektywą 2016/797 rozwiązanie, regulujące kwestię współpracy UTK i EUAR w zakresie opracowania wspólnego stanowiska dot. prowadzonego przez agencję postępowania o dopuszczenie pojazdu do obrotu. Przepisy określają w tej sprawie proces postępowania w przypadku, gdy organ unijny nie zgodzi się z decyzją Prezesa UTK odnośnie oceny kompletności i spójności wymaganej dokumentacji.

„Do procedury tej mogą zostać włączeni również zarządca, przewoźnik kolejowy, dysponent, producent, wykonawca modernizacji albo importer. Przewidując sytuację, w której mogłoby nie dojść do porozumienia między Prezesem UTK a Agencją w zakresie wypracowania wspólnego stanowiska, umożliwiono Agencji samodzielne podjęcie decyzji o wprowadzeniu pojazdu kolejowego do obrotu. Przepis ten jednak nie będzie miał zastosowania w przypadku złożenia odwołania przez Prezesa UTK do arbitrażu Radzie Odwoławczej” – podano w publikacji zamieszczonej na stronie Prezydenta RP.

Nowelizacja ustawy zawiera także regulację, która zobowiązuje Państwową Komisję Badania Wypadków Kolejowych do rozpoczęcia postępowania nie później niż dwa miesiące od otrzymaniu zgłoszenia o wypadku lub incydencie od zarządcy, przewoźnika lub użytkownika bocznicy kolejowej.

„Ustawa zasadniczo wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. W odniesieniu jednakże do zmian dotyczących wymagań w zakresie świadectw sprawności technicznej termin wejścia w życie został określony na dzień 16 czerwca 2022 r. natomiast z dniem 16 czerwca 2021 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające zmiany związane z zastąpieniem krajowego rejestru pojazdów kolejowych (NVR) przez europejski rejestr pojazdów kolejowych (EVR)” – czytamy w informacji dotyczącej nowelizacji ustawy.

Poza Ustawą z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym, w dniu 8 kwietnia Prezydent podpisał także regulacje prawne dotyczące m.in. transportu drogowego, podatku akcyzowego czy prawa celnego.

hp

Instytut Spraw Obywatelskich (ISO) wspólnie z Fundacją ProKolej przeprowadzą szkolenie z zakresu wykorzystania prawa dla organizacji pozarządowych, działających na rzecz kolei. Zajęcia w formie zdalnej odbędą się w terminie 17-18 kwietnia. Zgłoszenia przyjmowane są do 25 marca.

Weekendowe szkolenie poprowadzi prezes ISO Rafał Górski. Propozycja skierowana jest do organizacji pozarządowych, wykonujących pracę na rzecz środowiska kolejowego. Dwudniowe zajęcia mają dotyczyć kwestii prawnych i sposobu ich wykorzystania w działalności społecznej.

Przez wzgląd na sytuację epidemiologiczną kurs odbędzie się w formie zdalnej. Aby wziąć w nim udział należy wypełnić formularz zgłoszeniowy umieszczony na stronie [Instytutu Spraw Obywatelskich]. Zapisy trwają do 25 marca.

Instytut Spraw Obywatelskich to organizacja społeczna, która prowadzi szereg działań mających na celu aktywizację społeczeństwa obywatelskiego. Jedną z akcji pilotowanych przez podmiot jest kampania „tiry na tory”.

hp

12 października 2020 r. w Warszawie, pn. „Prawo kolejowe – legislacja, regulacja i bezpieczeństwo” odbędzie się XVI konferencja z cyklu Rail22. Organizatorem wydarzenia jest Fundacja Pro Kolej przy wsparciu Urzędu Transportu Kolejowego.

Prelegenci przeanalizują wybrane zagadnienia znajdujące się w ustawie o transporcie kolejowym i ocenią dotychczasowe 17 lat jej obowiązywania. Wygłoszone zostaną też autorskie prezentacje ekspertów z zakresu prawa i administracji publicznej oraz przedstawicieli podmiotów rynku kolejowego.

„Będzie również otwarta dyskusja i wymiana wiedzy odnosząca się do przyszłości i potrzeb wynikających z rozstrzygnięć sądowych, kluczowych z punktu widzenia branży” – informuje organizator.

Ze względu na zagrożenia towarzyszące epidemii koronawirusa SARS-CoV-2, część gości będzie uczestniczyła w wydarzeniu za pośrednictwem internetu.

Rail22 jest cyklem międzynarodowych konferencji kolejowych organizowanych przez Fundację Pro Kolej zajmującą się m.in. rozwojem transportu kolejowego, prezentacją potencjału i potrzeb sektora, a także ochroną praw klientów kolei.